Mensen zijn sociale dieren. Vele onderzoeken hebben inmiddels aangetoond dat het hebben van sociale contacten van grote invloed is op je gezondheid. Volgens sommige onderzoeken heeft sociale omgang zelfs een positiever effect dan sporten. Waarom is dit? En wat kun je doen om sociaal gezond te blijven? Lees snel verder.
Waarom zijn sociale contacten belangrijk?
Uit onderzoek blijkt dat mensen met een sociaal leven over het algemeen gelukkiger zijn en vaak langer leven dan mensen met weinig sociale contacten. Een sociaal netwerk beschermt ons tegen stress, depressie en geheugenverlies. Volgens wetenschappers is een vriendengroep net zo belangrijk als gezonde voeding en regelmatig bewegen.
Uit onderzoek van Harvard, wat maar liefst 85 jaar duurde (1938-2023), blijkt dat onze relaties en hoe gelukkig we daarin zijn, veel zeggen over onze gezondheid. Goede banden met anderen beschermen ons tegen ontevredenheid, helpen mentale fysieke achteruitgang te vertragen en zijn betere voorspellers van een lang en gelukkig leven dan onze genen. De grootste factor voor een gelukkig leven is niet rijkdom, IQ of sociale status, maar het hebben van goede relaties.
De gevaren van eenzaamheid
Eenzaamheid is wereldwijd één van de grootste maatschappelijke problemen. Ruim een kwart (26 procent) van de Nederlanders van 15 jaar of ouder voelde zich in 2019 enigszins eenzaam, en 9 procent had sterke gevoelens van eenzaamheid. De overige 66 procent was niet eenzaam, volgens de enquête Sociale samenhang & Welzijn van het CBS in 2019.
Eenzaamheid is niet hetzelfde als alleen zijn. Waar sommigen veel op zichzelf zijn en zich niet eenzaam voelen, voelen anderen die continu onder de mensen zijn zich wel eenzaam. Uit jarenlang onderzoek van Harvard is gebleken dat mensen die meer geïsoleerd leven dan ze zouden willen, minder gelukkig zijn. Zij leven over het algemeen korter omdat hun gezondheid en hersenfunctie gedurende hun leven eerder afneemt. Eenzaamheid is twee keer zo gevaarlijk dan obesitas en zelfs gevaarlijker voor je gezondheid dan het roken van 15 sigaretten per dag.
Kwaliteit versus kwantiteit
Een goed sociaal netwerk is dus belangrijk voor je gezondheid, maar hoeveel sociale contacten heb je nodig om er gezondheidsvoordeel bij te hebben? Hoewel dit wetenschappelijk nog niet voldoende is uitgediept, is er wel een gemene deler. Het gaat niet om het aantal vrienden dat je hebt, maar de kwaliteit van de relaties. Met een paar goede vrienden of familieleden, die echt iets voor je betekenen en waar je je betrokken bij voelt, zit je al goed. Je onderdeel voelen van een sociale groep, of meerdere, is vooral belangrijk voor gezondheidswinst.
Sociaal contact en gezondheid
Voor het feit dat sociale relaties je gezondheid beïnvloeden zijn verschillende verklaringen. De eerste is het directe effect van je omgeving. “Show me your friends and I’ll show you your future”, is een bekende uitspraak die duidelijk maakt wat de invloed van anderen op jou is. Je bent het gemiddelde van de vijf mensen met wie je het meest omgaat. Je versterkt elkaars gedrag en kunt elkaar aanspreken op ongezond gedrag. Ook kunnen hechte relaties net even die extra stimulans zijn om gezonder te leven en slechte gewoonten op te geven.
Een andere verklaring is dat bij sociale interacties allerlei stofjes vrijkomen, zoals oxytocine (het knuffelhormoon) en dopamine. Door deze stofjes voelen we ons goed, maar het heeft nog meer positieve gevolgen dan een geluksgevoel alleen. Deze hormonen zorgen ook voor een vermindering van stress en pijn.
Wanneer je een sociaal netwerk hebt zorgt dit ook voor stressvermindering en daarmee een positieve invloed op je gezondheid, omdat je er met iemand over kunt praten. Goede raad van anderen kan helpen om de oorzaken van je stress te verminderen of zelfs helemaal weg te nemen.
Wat kun je doen?
Nu we kunnen concluderen dat het hebben van een sociaal leven van levensbelang is, is het goed om eens bij jezelf na te gaan hoe het ervoor staat. Hoe is je contact met je familie, vrienden of mensen uit de buurt?
Heb je behoefte aan meer sociale contacten? Dan is het tijd voor actie! Meld je aan voor een cursus, boekenclub, vrijwilligerswerk of een sportclub om nieuwe mensen te ontmoeten. Of maak eens een praatje met je buurman/-vrouw of de postbode.
Heb je genoeg hechte relaties? Ook dan is er werk aan de winkel, namelijk het onderhouden van je vriendschappen. Denk aan verjaardagen met een kaartje, appje of telefoontje. Nodig een vriend of familielid uit of stel voor om samen iets leuks te doen of een wandeling maken. Don’t be a stranger!
